Afyon Şirket Avukatı

Tüze (Özet) : Tüze, her şeyden önce bir düzen demektir. Ancak hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleşatır bir düzen değildir. Tüze, cemiyet zarfında insanların fiilen nasıl davrandıklarını değil, nasıl davranmaları gerektiğini gösterir. Tüze, kendisine uyulmak ve uygulanmak derunin vardır. Adalet kıymeti zımnında, insanlar arası ilişkileri bir düzene terk etmek, toplumsal dirimın gerçekleşmesini tedarik etmek lüzum. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Tüze düzeni, doğduğu andan itibaren ferdin huzursına onaylama edilmesi ve uyulması gereken, kesinkes esaslı kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabil, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle cemiyet zarfında insanların reviş ve davranışlarının hukuk kurallarına uymaması, her saat mümkündür. “İşte hukuk, sima davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir tertibat, bir bütündür.” İnsan-sima, sima-natür ilişkilerinin insanlığın ortak çıkarı ve huzuru derunin evrensel ilkelerle güvence şeşna kızılınmasıdır. Tüze, âdemiyet seviyesi derunin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine biröte düşünüm ortaya atılmıştır. Bunlar kaynağı: tanrı, sınıf çıkarları, cemiyet sözleşmesi, natür ve insanlar olarak belirten gözlerdir. Tüze Nedir Tüze, toplumun umumi menfaatini yahut fertlerin ve toplumun ortak iyiliğini tedarik etmek için konulan ve halk gücüyle desteklenen kaide, kazı ve kanunların bütünüdür. Daha geniş bir tanılamamıyla hukuk, adalete yönelmiş toplumsal evetşlakin düzenidir. Tüze Lafız Demeı Tüze kelimesi Arabi “kazı” kökünden hasılat ve kazı kelimesinin çoğheybetli olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Fellahçda “kazı” kelimesinin çoğheybetli “beddua’kak”tır. Türk Dil Kurumu’na bakılırsa hukuk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım ancakü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” medlulı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet medlulında da kullanılır. Fen Demeı Tüze dönemden döneme değişmiş olduğu derunin hala doyurucu bir tanılamam mimarilamamıştır. Kant “Tüzeçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok onaylama edilen tanılamamı ise: “Belirli bir zamanda belirli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması ülke zoruna (müeyyide) rabıtlanmış kurallar bütünüdür.” Ilmî bir disiplin olarak hukuk, kendi zarfında esas olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun zevat arası ilişkileri bap meydan kısmına Özel Tüze, zevat ile ülke yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Kamu Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). çağdaş Tüze, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna cevap Anayasa Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku halk hukukunun mirlıca alt dallarıdır. Tüze Kuralları ve Özellikleri Hukuku öbür toplumu aranjör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik ülke aracılığıyla güvenceye kızılınmış ve cebri yapmış oldurımlara iye olmasıdır. Tüze kuralları sima davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun bedel yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği yardımıyla nazir nitelikteki cemi durumlarda uygulanması sağlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Tüze meydanında yapmış oldurım halk gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek derunin kullanılır. Tüze düzenini sağlamayı ve korumayı lakinçlayan yapmış oldurımlar gene hukuk düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve içsel yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken içsel yapmış oldurımlar bu durumları dikilmek derunin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, mahpus ve mangiz cezaları; kanunuesasi hukukunda siyasetten men, kazanç mantinota; mevhibe hukukunda mevhibe ve kaçıntıçılık cezaları kabil çeşitli hukuk dallarında çeşitli yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile alakalı çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; şuuri bir irade olarak gharabelik kuramlar, irade dışı olarak gharabelik kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların kimilar felsefik değil ortaya konduğu dönemin problemlerını çözmek yahut politik gözleri hukuk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan hukuk, umumi olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Tüze, adalete yönelmiş toplumsal bir evetşlakin düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, teamül yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun toplumsal dirimı düzenleyip insanların amerikan barış ve asayiş zarfında bir arada evetşamalarını sağlamaktır. 2. Teamül Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Muhaliflanması) Hukukun teamül amacını, toplumsal gerçeklik belirler. Tüze bu fonksiyonu ile cemiyet zarfında yaşayan insanların, birbirleri ile ihdas etmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanın mimarisından kaynaklanan gereksinimlerinı huzurlamaya çkızılışır. Tüze bu fonksiyonu ile veladet, tezevvüç, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek hukuk düzeni dirimın esas gerçeklerini görmezden gelemez. Tüze düzeni, insanın doğal mimarisına ve bundan sonra mevrut ihtiyaçlarına müsait tutulmak zorundadır. Tüze önemli ölçüde, konuşu gerçeklere de kapalıdır; konuşu yoksulluklara uymalı ve onları huzurlamalıdır. 3. Adalet Tüze bu fonksiyonu ile belirli bir organize şeşna aldığı içtimai ihtiyaçları, özü salt bir denklik düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak gerçek kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kesik tanılamamıyla adalet, “bir denklik düşüncesi”dir. “Adalet, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) tutulmak üzere dü çeşitli anlamda kullanılır. Adalet esasta ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, fazilet, fazilet medlulında kişisel bir özelliği deyimler. şahsiyet her saat haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni satmak uğrunda sürekli ve değfiilmez bir çaba gösterir. İşte bu reviş ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile alakalı oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir fazilet olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet mefhumı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin müşahhas durumlarda gerçekleştireceği ilişki biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte hukuk meydanında hukuki bedel olarak hanek konusu olan adalet de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü hukuk, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve vergilanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Toplum derunindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini derunermiş kurallar cemiü olarak hukuk, bu değerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve dökmek yerinde bulunmuş olduğuna bakılırsa, adaletin böylecene, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Tüze normlarında adalet acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Bulunan hukuk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü adalet mefhumı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün hukuk sistemine ve sistemlerine egemen mevcut, nesnel ve salt bir bedel niteliğindeki adalettir. Tüze bir cemiyet düzenini derunerir. Hukukun varlık nedeni de adalettir; ister bulunan düzeni sıyanet etmek, gerekse onu değfiiltirmeyi meşrulaştırmak derunin her saat adalete mirvurulur. Nesnel ve yasa üstü adalet hukukta huzurmıza müesses hukuk düzenlerinin asli örneği, olması gereken hukuk medlulında hukuk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, bulunan hukuk düzenlerinin kendisine müsait olup olmadığı açısından bir bedel ve yorum ölçüsü evet. Yine bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun hazırlamak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve aksi huzurlıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon denge zarfında olduklarında, adil bir hukuk düzeninin gerçekleşmesi sağlanır. Olağan olarak bütün hukuk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak hukuk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem toplumsal evetşlakin uyacak, hem de bu toplumsal dirimın amerikan barış zarfında sürebilmesi derunin bir düzen görünümünü sağlamaya çkızılışacaktır.

https://www.arabacihukuk.com/